Bezoek aan het depot van het Rijksmuseum

Afgelopen dinsdag 17 juni ben ik in Lelystad gaan kijken naar het object waar het eigenlijk allemaal om draait. Om 8 uur vertrokken we met de speciale pendelbus vanaf Amsterdam richting Lelystad. Na vele beveiligingsprocedures was ik om 10 uur aangekomen bij de plek, waar ze de originele Atlas voor mij hadden klaargelegd om naar te kijken.

Atlas op de kar

De schoonheid van dit originele exemplaar viel meteen op. Na al enkele maanden met de beschilderde replica's te hebben gewerkt valt meteen de rustige kleur oranje van het terracotta, de schade die in eenheid is met de geschiedenis en het gebruik en hanteren van het voorwerp en de mooie kleur van de sauslaag op.

Ik realiseerde mij hoe hard de contrasten zijn in de beschildering van de replica's van Atlas. En hoe donker het rood is gemaakt. De originele Atlas is mooi roze-oranje van scherf.

De originele Atlas leek kleiner. Dat komt gewoon door de rust van de samenhang. De scherf is prachtig oranje, minder homogeen van structuur dan de harde homogene scherf van de replica’s.

Ik ben gaan houden van mijn replica’s met hun poreuse bloempotachtige scherf in hard oranje kleur en hun decoratie van acrylic medium in donkerrode, witte en grijze tinten. Maar dit origineel is toch duidelijk terracotta van een andere orde.

Barst (met impregnatie) in originele Atlas

Beschilderde kras op replica

Details moeten verschillen, aangezien de drie delen (hoofd, torso en onderlijf) bij de replica's apart aan elkaar gezet zijn. Op deze plaatsen heeft Michael Thornley zijn eigen vingerafdrukken achtergelaten.

Het origineel heeft ook strepen en krassen, ontstaan tijdens het bewerken van de klei. Maar rondom de aaneengezette delen bij de replica moeten de krassen verschillen.

torso

Bepaalde schade, zoals aan het hoofd en de linker tepel, viel nu pas op. Bij de replica's zijn deze beschadigingen gewoon beschilderd.

Leuke details waren de resten van glazuur, aanwezig op de linker schouder achter. Een ongeglazuurde plek met breukstruktuur was omgeven door een randje glazuur. Tijdens het bakproces moet er iets tegen dit voorwerp zijn aangekomen dat zich had vastgezet. Na de stook heeft men dit eraf gebroken. Daaruit blijkt maar hoezeer oude ovenomstandigheden (en natuurlijk receptuur) tot heel andere resultaten leidden.

Glazuur op het origineel

Het moet moeilijk geweest zijn de houtgestookte oven overal op constante temperatuur te houden. Grote vakmanschap moet hieraan te pas zijn gekomen. Impuriteiten in de klei en ovenomstandigheden hebben hun sporen op het voorwerp achtergelaten. De replica daarentegen is gebakken in een elektrische oven waar computers zorgen voor een geleidelijk verloop van temperatuur en de oven binnenin overal constant houden. Het resultaat is dan ook klinischer.

De originele Atlas is prachtig en ik kan me voorstellen dat Simon voor dit mooie object gekozen heeft.